zadanie tempowe (block problem)
Zadanie, w którym po wstępie nie ma groźby, ale każdy ruch czarnych pogarsza ich położenie, co białe wykorzystują.
Poniżej zamieszczam ciekawe zadanie naszego kompozytora.
rozwiązanie
rozwiązanie (solution)
Sekwencja posunięć, które rozwiązują kompozycję szachową. Są też inne definicje rozwiązania.
rozwiązanie autorskie (author’s solution)
Obejmuje nie tylko wszystkie posunięcia, które rozwiązują kompozycję szachową, ale także ruchy, które jej nie rozwiązują: przygotowanie, złudy tematyczne z ich obaleniami, a w studiach ważne podwarianty.
W turniejach solvingowych, aby zdobyć pełne punkty rozwiązujący (solver) musi podać:
- w dwuchodówkach – wstęp;
- w trzychodówkach i wielochodówkach – wstęp, groźbę (jeżeli istnieje) i wszystkie warianty do przedostatniego ruchu białych włącznie;
- w studiach – wszystkie ważne warianty aż do oczywistej wygranej lub remisu;
- w samomatach – wstęp, groźbę (jeśli istnieje) i wszystkie warianty aż do ostatniego ruchu białych;
- w matach pomocniczych – wszystkie ruchy włącznie z matem.
werdykt
werdykt (award)
Wynik konkursu w układaniu zadań lub studiów przygotowany przez wybranego wcześniej sędziego. Werdykt staje się ostatecznym po jego zatwierdzeniu, zwykle po trzech miesiącach.
Z reguły sędzia wybiera kilka nagród, wyróżnień honorowych i pochwał. W konkursie drużynowym sędzia zwykle ustala jedynie kolejność miejsc.
nagroda (prize)
Najwyższe wyróżnienie w konkursie układania kompozycji szachowych charakteryzujące się oryginalnością pomysłu z przekonującą formą realizacji.
wyróżnienie honorowe (honourable mention)
Pośrednie wyróżnienie w konkursie układania kompozycji szachowych charakteryzujące się oryginalnością pomysłu z formalną słabością realizacji. Niekiedy określane jako wzmianka zaszczytna.
pochwała (commendation)
Najniższe wyróżnienie w konkursie układania kompozycji szachowych charakteryzujące się atrakcyjnością bez szczególnej oryginalności.
mat
mat (mate)
Koniec partii szachowej, charakteryzujący się tym, że król jednej ze stron jest atakowany i nie może być obroniony w żaden sposób. W kompozycji szachowej wyróżniamy niżej wymienione rodzaje matów.
mat czysty (pure mate)
Pozycja matowa, w której każde pole wokół czarnego króla jest tylko raz atakowane lub blokowane przez czarną bierkę. Figura blokująca może być związana, jeśli jest to konieczne do dania mata. Podwójny szach jest dozwolony, jeśli czarne mogłyby się obronić bez niego.
mat ekonomiczny (economical mate)
Pozycja matowa, w której biorą udział wszystkie figury strony matującej. Wyjątek może stanowić król.
mat wzorowy (model mate)
Połączenie mata czystego i ekonomicznego.
mat idealny (ideal mate)
To mat wzorowy, w którym biorą udział wszystkie bierki znajdujące się na szachownicy.
mat lustrzany (mirror mate)
Pozycja matowa, w której wszystkie pola wokół matowanego króla są puste.
mat doskonały (perfect mate)
Połączenie mata wzorowego i lustrzanego.
Królikowski Ryszard
Urodził się 10 stycznia 1969 w Warszawie. Kandydat na mistrza krajowego (2000), sędzia międzynarodowy w solvingu (FIDE Solving Judge 2013). Wielokrotny uczestnik i srebrny medalista (2007) Mistrzostw Polski w solvingu. Wielokrotny uczestnik Mistrzostw Świata w solvingu (WCSC). Wielokrotny uczestnik Mistrzostw Europy w solvingu (ECSC). Czterokrotny medalista w klasyfikacji drużynowej (srebrny – 2012 i 2019, brązowy – 2007 i 2011). Pełnił funkcję głównego sędziego ECSC w 2014 i 2015 oraz WCSC w 2019. Autor 16 kompozycji szachowych. Zdobył 1 wyróżnienie honorowe i 2 pochwały.
nielegalna pozycja
nielegalna pozycja (illegal position)
Pozycja jest legalna jeśli mogła powstać w partii szachowej. W przeciwnym wypadku taka pozycja jest określana jako nielegalna. Istnieje ponadto określenie „względnie nielegalna pozycja”, które oznacza, że w pozycji początkowej mamy niestandardowy materiał (dorobione figury). Taka pozycja jest w zadaniach ortodoksyjnych uznawana za wadę. Poniżej zamieszczam przykładowe takie zadanie.
blokowanie
blokowanie (self-block)
Pozycja, w której jedna bierka uniemożliwia drugiej swojej bierce wejście na pole. Ponadto wyróżnia się blokowanie dalekie, które wykorzystywane jest po zbliżeniu się drugiej bierki do zablokowanego pola.