Tag: słownik

Opublikowane w

kompozycja szachowa

kompozycja szachowa (chess composition)

Kompozycja szachowa na ogół składa się z pozycji na szachownicy, warunku w formie słownej i rozwiązania. Kompozycja szachowa jest wynikiem indywidualnego aktu twórczego jednego lub wielu autorów. Kompozycje szachowe można podzielić na kilka grup zgodnie z ich warunkami:

Kompozycje szachowe inne niż studia nazywane są inaczej zadaniami szachowymi (problemami szachowymi).

Kompozycja szachowa (problemistyka) oznacza także dziedzinę szachów poświęconą zadaniom i studiom szachowym.

Opublikowane w

złuda

złuda (try)

Posunięcie, które prawie rozwiązuje zadanie, ale jest obalane zwykle przez jedną czarną obronę.

Według brytyjskiego arcymistrza Johna Rice’a złuda w dwuchodówce może spełniać jedną z kilku funkcji:

  • zwiększać trudność zadania;
  • podkreślać grę przygotowaną;
  • wprowadzać nową grę (warianty, zamiany);
  • serie złud mogą być interesujące same w sobie.

Istnieje wiele tematów w kompozycji szachowej, w których podstawową rolę odgrywają złudy.

Poniżej przedstawiam zadanie naszego mistrza.

Czytaj dalej „złuda”

Strony: 1 2
Opublikowane w

wstęp

wstęp (key)

Pierwsze posunięcie rozwiązania zadania szachowego. Dodatkowy, niezamierzony wstęp uznaje się za rozwiązanie uboczne.

Wyróżnia się następujące typy wstępów:

  • szachujący;
  • zabierający czarnemu królowi wolne pole;
  • zabierający i oddający czarnemu królowi jedno pole;
  • oddający czarnemu królowi jedno wolne pole;
  • oddający czarnemu królowi dwa wolne pola;
  • oddający czarnemu królowi trzy lub więcej wolnych pól;

Istnieje wiele tematów w kompozycji szachowej, w których ważną rolę odgrywa wybór wstępu.

Poniżej przedstawiam zadanie z dziewiętnastego wieku z zaskakującym wstępem.

Finlayson, William
Chess Chips 1878

mat w 2 pos.

Strony: 1 2
Opublikowane w

mat pomocniczy

mat pomocniczy (helpmate)

Zadanie szachowe, w którym obie strony dążą do zamatowania czarnego króla. W macie pomocniczym mogą zaczynać zarówno białe jak i czarne.

Typy matów pomocniczych zależne od liczby rozgałęzień rozwiązań są następujące:

  • Typ Neyman: n111
  • Typ Barthelemy: 11n1
  • Typ Dawson: mn11
  • Typ Gussopulo: 1mn1
  • Typ Hernitz: mnp1
  • Typ Kardos: m1n1

gdzie m, n i p oznaczają liczbę rozgałęzień. 3111 oznacza, że mamy 3 rozwiązania z różnymi pierwszymi posunięciami. 1211 oznacza, że mamy 2 rozwiązania, w których pierwsze posunięcie się powtarza, a drugie jest różne.

Poniżej przedstawiam świetny mat pomocniczy polskiego arcymistrza.

Tura, Waldemar
The Problemist 1993
5 nagroda
Album FIDE 1992-94

mat pomocniczy w 2 pos.
2111

Strony: 1 2
Opublikowane w

samomat

samomat (selfmate)

Zadanie szachowe, w którym białe zaczynają i zmuszają czarne do zamatowania białego króla, podczas gdy czarne starają się do tego nie dopuścić. Pierwsze samomaty pojawiły się w arabskich manuskryptach w już trzynastym wieku.

Poniżej przedstawiam doskonały samomat naszych problemistów.

Iwanow, Eugeniusz; Rosolak, Władysław
3 WCCT 1986-88
5 miejsce

samomat w 3 pos.

Strony: 1 2
Opublikowane w

studium

studium (study)

Kompozycja szachowa, w której białe wygrywają lub remisują jedynym interesującym sposobem przy najlepszej grze czarnych. W studium białe przeważnie zaczynają. Z uwagi na treść studia dzieli się na:

  • artystyczne – charakteryzujące się intensywną grą z widowiskowymi kombinacjami, niespodziankami, groźbami i kontr-groźbami oraz finałem, który zapadnie w pamięć rozwiązującego.;
  • romantyczne – zwykle znacznie odbiegające od szachów praktycznych czy studiów artystycznych;
  • analityczne – opierające się na dokładnej analizie poprawności skomplikowanych pozycji.

Poniżej przedstawiam efektowne studium naszego arcymistrza międzynarodowego.

Rusinek, Jan
StrateGems 2001
1 nagroda

remis

Strony: 1 2
Opublikowane w

wielochodówka

wielochodówka (moremover)

Zadanie szachowe, w którym białe zaczynają i dają mata w n-tym posunięciu po wszystkich obronach czarnych, gdzie n jest większe niż 3. Poniżej zamieszczam wybitną wielochodówkę naszego arcymistrza międzynarodowego.

Rusinek, Jan; Rehm, Hans Peter
The Problemist 1985
1 nagroda
Album FIDE 1983-85

mat w 4 pos.

Strony: 1 2